Naród definiuje się jako personalistyczne zrzeszenie cywilizacyjne, posiadające ojczyznę i język ojczysty.
W tym duchu można powiedzieć, że proces formowania się Narodu Polskiego zaczął się już bardzo dawno.
Już 1500 lat przed narodzeniem Chrystusa rejony od Morza Bałtyckiego na północy po Karpaty na południu, od zachodniego brzegu Odry i Nysy Łużyckiej po baseny rzek Bugu i Narwi na wschodzie zamieszkiwał jednolity kulturowo lud, który tu trwał nieprzerwanie, o czym świadczy ciągłość kultury materialnej, stwierdzona przez archeologów.
Ewidentnie otrząsał się szybko z wszelkich najazdów, gdyż nie ma śladów obcego panowania. Odkryto ogromną ilość siedlisk warownych. Mieszkali więc tu już przez tysiąclecia przodkowie Wiślan, Polan i innych polskich plemion. Procesy państwotwórcze, jak się wydaje, wystąpiły tu jednak dopiero około X wieku. W owym okresie powstały pierwsze państwa plemienne. Polanie, rosnący w siłę, zjednoczyły plemiona na znacznej części terytoriów Słowian Zachodnich. Około roku 960, Mieszko I z dynastii Piastów skonsolidował władzę skupiając pod swym berłem większość etnicznie polskich ziem. 14 kwietnia 966 r, w Wielką Sobotę, ochrzcił się razem ze swym państwem i Narodem, który miał za sobą już wspólną historię, mówił prawie jednolitym językiem, a lokalna kultura w połączeniu z wiarą chrześcijańską mogła wznieść się na szczyty łacińskiego systemu cywilizacyjnego.
Prócz zbawiennego znaczenie chrztu Polski było potrójne:
Od pierwszych chwil bytu państwowego Polska skutecznie odpierała ataki państw niemieckich. Mieszko I w słynnej bitwie pod Cedynią 24 czerwca 972 pokonał wojska margrabiego Marchii Łużyckiej – Hodona.
Polska rosła w siłę i zyskiwała międzynarodowe znaczenie pod rządami syna Mieszka, Bolesława Chrobrego, który w 1018 r zjednoczył z Polską słowiańskie Łużyce i Milsk, a po bitwie pod Wołyniem (22 lipca 1018 ) Grody Czerwińskie i został koronowany na pierwszego króla Polski w roku Pańskim 1025.
Od X do XVI wieku Polska była monarchią, przy czym większość głów naszego państwa była koronowana na królów Polski. W tym czasie Polska musiała się przeciwstawiać licznym najazdom. I tak w 1109 pokonała Niemców pod Głogowem (22 września), a potem w bitwie na Psim Polu (jesienią roku 1109). W 1121 w bitwie pod Niekładzem pokonaliśmy Pomorzan. W XIII wieku napady rabunkowe na Polskę organizowali Tatarzy. Ale 23.2.1280 w bitwie pod Koprzywnicą książę Leszek Czarny pobił połączone wojska tatarskie i ruskie i przegonił je za Lwów.
Do późnego XIV wieku Polską rządziła dynastia Piastów. W tym okresie Polska była jednolitym państwem narodowym, z wyjątkiem XIII wieku, kiedy to Polska uległa transformacji na federację regionów rządzonych przez książąt z królewskiej dynastii Piastów. Eksperyment regionalizacji i federacji okazał się katastrofą, ponieważ przeszkadzał w rozwoju gospodarczym, osłabił zdolność obronną państwa, a zarazem nie spełnił swego podstawowego celu, jaki mu stawiano, tzn. nie zahamował dysput nt. następstwa tronu. Dlatego ostatni Piastowe zjednoczyli na powrót większość kraju na początku XIV wieku. Jednak nie zdołali odzyskać suwerenności nad Pomorzem i Śląskiem, które w międzyczasie podbili sąsiedzi.
W procesie odzyskiwania spod obcej okupacji polskich ziem fundamentalne znaczenie militarne jak i psychologiczne miała zwycięska bitwa pod Płowcami 27 września 1331 r, w której polski król Władysław Łokietek pokonał niemieckie wojska krzyżackie
Pod koniec XIV wieku mieliśmy dwóch monarchów z Węgier, co zaowocowało przyłączeniem powtórnym do Polski tzw. Rusi Czerwonej, a następnie Polską władała litewska dynastia Jagiellonów do XVI wieku, przynosząc unię z Litwą trwającą do rozbiorów Polski. Polska stała się państwem wieloreligijnym i wielonarodowym, dając schronienie i dobre warunki życia mniejszościom narodowym, etnicznym i religijnym, które uciekały przed prześladowaniami i eksterminacją z Europy Zachodniej.
Szczególnym momentem była tu bitwa pod Grunwaldem, 15.7.1410, w której król Władysław Jagiełło rozgromił połączone wojska krzyżackie i zachodnioeuropejskie, kładąc kres tzw. "nawracaniu mieczem", czyli de facto życiu na koszt innych pod pozorem nawracania. Kolejne zwycięskie starcie z krzyżakami miało miejsce 13 września 1431 pod Dąbkami. Była też wiktoria przeciw nim na morzu w Zatoce Śnieżnej. Potem 8 września 1487 w bitwie pod Kopystrzyniem pokonaliśmy Turków. Pod Kleckiem 5 sierpnia AD 1506 pod Łopusznem (bitwa nazywana też bitwą pod Wiśniowcem) 28 kwietnia 1512 i wreszcie pod Ochmatowem 30 stycznia AD 1644 pokonaliśmy Tatarów. Inną naszą zwycięską bitwą była bitwa pod Orszą, 8.9.1514, gdzie ze zdobycznych rosyjskich armat ulano słynny dzwon Zygmunta. Była to pierwsza bitwa z użyciem nowej, nowoczesnej polskiej formacji zbrojnej, husarii, która przez stulecie była niepokonana.
22 sierpnia 1531 w bitwie pod Obertynem zwyciężyliśmy armię hospodara mołdawskiego.
Polska w owym okresie zaczęła wnosić coraz większy wkład w rozwój cywilizacyjny Europy. Uniwersytet Krakowski, założony w 1364 (potem Uniwersytet Jagielloński), jeden z pierwszych uniwersytetów w Europie, emanował wiedze i naukę na cala centralna i wschodnią Europę. Tu studiował m.in. słynny polski naukowiec ks. Mikołaj Kopernik (Copernicus), którego badania naukowe zwieńczone dziełem "O obrotach sfer niebieskich" stanowiły kamień milowy w rozwoju astronomii, ale także wybitny ekonomista w jednej osobie, który odkrył mechanizm wypierania dobrego pieniądza przez zły. Należy zaznaczyć, że był on tylko jednym z wielu wybitnych astronomów, których w owym czasie wydała ta uczelnia. Do kręgów światowej astronomii przed Kopernikiem weszli m.in. Wojciech z Brudzewa, Jan z Głogowa i Michał z Wrocławia. Sława tych naukowców sprawiła, że w XV wieku Sobór Bazylejski zwrócił się do Akademii Krakowskiej o opracowanie nowego kalendarza. Tu działał m.in. wybitny geograf, lekarz i historyk Maciej z Miechowa, autor nowożytnej geografii Europy Wschodniej, a także pierwszej drukowanej historii Polski. Ściągali tu na nauki także liczni studenci zagraniczni, m.in. najsłynniejszy XV-wieczny alchemik Faust.
Polak Ciołek Witelo (1230-1275) z Legnicy udowodnił odwracalność biegu światła oraz twierdzenie o ognisku zwierciadła parabolicznego, zajmował się zjawiskiem złudzeń optycznych, stworzył podstawowy na stulecia podręcznik optyki w świecie "Perspectiva"
Polska przyczyniła się do niebywałego rozwoju technologii drukarskich. Pierwsza drukarnia w Krakowie powstała AD 1465. W latach 1503-1536 wydano w Krakowie 294 książki, czyli tyle, co w całej Anglii. Polacy sztukę drukarską rozpowszechnili w Hiszpanii, Anglii, Włoszech, Czechach, Austrii, na Węgrzech i w Siedmiogrodzie. Stanisław Polak był twórcą pierwszego na świecie nowoczesnego wydawnictwa. Polak Franciszek Skoryna z Połocka wydał pierwsze książki drukowane w języku rosyjskim. W sumie w kolejnych dwóch stuleciach Polacy wydrukowali 1500 książek w języku rosyjskim, przyczyniając się do rozkwitu kultury tego kraju.
To w tym okresie w Polsce formowały się zasady prymatu moralności nad polityką, począwszy od śmiałego wystąpienia Św. Stanisława biskupa przeciw niemoralności władcy, po wystąpienia Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji, który sformułował doktrynę pokojowego nawracania pogan. Godną podziwu była odwaga duchownych, którzy bez ogródek głosili zasady moralne. Król Bolesław Śmiały kazał poćwiartować bpa Stanisława, a król Kazimierz tzw. Wielki kazał utopić ks. Baryczkę, gdyż ten wypomniał mu rozwiązłość.
Dzieło biskupa Wawrzyńca Goślickiego z 1568 r "De optimo senatore" występująca przeciw despotyzmowi odbiła się echem w całej Europie. Królowa Anglii Elżbieta II Tudor kazała tę książkę niszczyć. Dwie Szekspirowskie sztuki były inspirowane tym dziełem. Echa tekstu księdza biskupa znajdziemy w Deklaracji Niepodległości USA z rP 1776.
Polska na soborze w Konstancji zaprezentowała nową koncepcję międzynarodowego współistnienia, opartą o życie z pracy rąk swoich, a nie na rabunku dóbr wypracowanych przez innych. Był to powrót do chrześcijańskiej zasady "módl się i pracuj". Ta koncepcja została przez większość państw zaakceptowana.
To wreszcie szlachetne przykłady władców takich jak: królowa Jadwiga, która została świętą, czy król Władysław Jagiełło, którego sukcesy przypisuje się jego postawie abstynenckiej (zresztą wspólnie ze swą żoną Jadwigą jako napój używali wodę i mleko).
Życie wielkiego państwa spajała w całość wierność chrześcijańskiej wierze i przestrzeganie jej zasad w życiu publicznym. Stolica apostolska w uznaniu krzewienia zasad chrześcijańskich przyznała tytuł Prymasa Polski biskupom gnieźnieńskim, począwszy od Mikołaja Trąby (1412-1422).
Kontynuacja na następnej stronie