rozluźnienie prawa czysto kościelnego w poszczególnym wypadku; udzielona przez tych, którzy posiadają władzę wykonawczą w granicach ich kompetencji, a także przez tych, którym wyraźnie lub pośrednio przysługuje władza dyspensowania, bądź mocą samego prawa, bądź mocą zgodnej z prawem delegacji; dyspensa jest zwykle związana z zastąpieniem przez udzielającego dyspensy jednego wymogu innym , np. dyspensa od powstrzymywania się od spożywania pokarmów mięsnych jałmużną dla ubogich