(zwana też reformacją) ruch heretycko-schizmatycki w XVI wieku, który pod pozorami odnowy religijnej burzył moralność publiczną i osobistą np. przez fałszywą tezę, iż wiara może iść sobie, a uczynki sobie; tych, którzy w owym czasie odstąpili od prawdziwej wiary, nazywa się popularnie protestantami; czołowymi osobami tego ruchu byli Jan Hus (inicjator husytyzmu), Marcin Luter (który zainicjował odłam zwany luteranizmem), Jan Kalwin (który zainicjował kalwinizm), Henryk VIII (który zainicjował anglikanizm)