Polonica Cantica Nativitatis * Polnische Weihnachtslieder * Polish Christmas Carols
Polonica Cantica Nativitatis
cum translationibus in linguas externas
Stowarzyszenie Wesele Wesel
http://WeseleWesel.PL
Decembris 2024
[renovatio Decembris 2024]
Ad maiorem gloriam unius et solii Dei in Trinitate sancta, Patris et Filii et Spiritus Sancti
Velimus collectionem canticorum Nativitatis Poloniæ commendare.
Polonica Cantica Nativitatis non solum melodiis originalibus sed etiam profundis argumentis theologicis insignitur, quamquam saepe ab agricolis simplicibus scripta sunt.
Polecamy kolekcję polskich kolęd.
Kolędy polskie są niezwykłe nie tylko z uwagi na oryginalne melodie, ale na ich głęboką treść teologiczną. "Ludowa wiara" - wbrew głoszonym przez pogan błędnym twierdzeniom - nie jest prymitywna,
Kolędy przypominają nam historyczne wydarzenie
,
,
, gdy "Słowo ciałem się stało i zamieszkało między nami".
Świat był dla ludzi nieprzyjazny wtedy, jest i teraz. Lecz
jak wtedy ludzie dostrzegli powód do radości,
tak i teraz niech dla nas będzie
"Z narodzenia Pana dzień dziś wesoły",
niech "radość ludziom wszędzie słynie",
bo "Chrystus się rodzi, nas oswobodzi",
bo "to ten Jezus z nieba dany weźmie nas między niebiany,
tylko Go z całego serca miłujmy.
Pomyślmy tylko, ile się na tym świecie zmieniło na lepsze dzięki prawdziwemu (katolickiemu) chrześcijaństwu.
Pomyślmy, o ile spokojniej możemy patrzeć na nieprzyjazne zabiegi naszych wrogów, gdy ufamy nadziei, jaką pokładamy w prawdziwym Bogu. Choć często naszymi ludzkimi siłami nie jesteśmy w stanie im się przeciwstawić, to jednak w krytycznych sytuacjach możemy z łatwością dostrzec palec Boży, karzący szczególnie zatwardziałych grzeszników i wyzwalający z opresji ludzi sprawiedliwych..
Słuchając i śpiewając kolędy zagłębmy się w kontemplację naszej świętej wiary katolickiej. Oto ludzie szamotają się poszukując formuł na wyeliminowanie wyrażenia Boże Narodzenie , stosują dziwolągi w rodzaju najlepsze życzenia z okazji zmiany pór roku (ciekawe dlaczego nie ślą kartek także wiosną, latem i na jesieni). Z czym oni walczą? Walczą z prawdą. Chrystus rzekł do Piłata: Ja na to przyszedłem na świat, by dać świadectwo prawdzie . A co na to rzekł poganin Piłat? A co to jest prawda? .
Tak. Wiara katolicka charakteryzuje się tym, że jej wyznawcy w przeciwieństwie do innych religii poszukują prawdy. I prawdę głoszą.
Narodzenie, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa to prawdy historyczne, bardziej udokumentowane niż nawet wiele wydarzeń z czasów najnowszych, np. z drugiej wojny światowej, gdzie po dziś dzień trwa kłótnia między historykami, naocznymi świadkami i znaleziskami archeologicznymi. Chrystus się narodził, został ukrzyżowany, umarł i zmartwychwstał, to nie podlega żadnej wątpliwości. Stosunek za lub przeciw wierze katolickiej nie jest więc debatą na temat wiarygodności słów Pisma Świętego na temat Pana Jezusa, lecz kwestią osobistej postawy: człowieka światłego, który wymagania Boże akceptuje, oraz ciemnego, który ani prawdy objawionej ani empirycznej uznać nie chce.
Dziecko, które w szkole potrafi poprawnie odpowiedzieć na wszystkie pytania, zwykliśmy nazywać mądrym. Zaś to, które nic nie umie, głupim. Bądźmy konsekwentni. Wiara katolicka poprawnie odpowiada na wszystkie dręczące człowieka pytania egzystencjalne. Nazwijmy ją uczciwie mądrą wiarą. Wiary odpowiadające błędnie (a więc niezgodnie ze stanem faktycznym) nazwijmy uczciwie wiarami głupimi. Oczywiście tak jak w szkole, tak i w życiu religijnym istnieje pewne spektrum stanów pośrednich, zajmowanych przez różne religie. Im bliższe są one wierze katolickiej, tym są mądrzejsze.
Wiara katolicka, oparta na prawdzie i inspirująca do zgłębiania prawdy, jest jedynym gwarantem postępu cywilizacyjnego ludzkości. Poganie od dawna zatracili poczucie potrzeby poznania prawdy w naukach społecznych, medycznych i ekonomicznych, a ostatnio także odrzucają poszukiwanie prawdy w naukach ścisłych, w tym technicznych. Stanęli więc na równi pochyłej, która doprowadzi ich do kolejnego upadku cywilizacyjnego, i to w ciągu kilkudziesięciu lat. Dlatego też obowiązkiem katolika, zwłaszcza młodego pokolenia, wobec ludzkości jest zdobywanie wiedzy i umiejętności, aby być przygotowanym do wyprowadzenia świata z zapaści, do której nieuchronnie zmierza.
Świętowanie Bożego Narodzenia to także powód do refleksji nad pracą i wypoczynkiem.
Katolikowi nie przystoi postawa hedonistyczna, używania tego świata i spychania wykonywania potrzebnych prac na innych. Św. Paweł Apostoł pisze
: Czyż nie wiecie, że niesprawiedliwi nie posiądą królestwa Bożego? Nie łudźcie się! Ani rozpustnicy, ani bałwochwalcy, ani cudzołożnicy, ani rozwięźli, ani mężczyźni współżyjący z sobą (homoseksualiści), ani złodzieje, ani chciwi, ani pijacy, ani oszczercy, ani zdziercy nie odziedziczą królestwa Bożego.
Dla katolika sumienna praca -- zawodowa i domowa -- ma szczególne
znaczenie.
Bóg polecił człowiekowi pracować już w ogrodzie Eden, w raju,
. Praca jest więc dla człowieka źródłem szczęścia.
Po upadku człowieka ponowił ten nakaz
.
O wadze pracy niech też świadczy to, że Bóg ostro potępia odpowiedzialnych
za bezrobocie
.
Syn Boży, Jezus Chrystus tego nakazu nie odwołuje.
Przed uczynieniem cudów poleca człowiekowi spełnić choćby drobną czynność
(napełnić stągwie wodą, zarzucić sieci).
W wielu przypowieściach odwoływał się do pracy ludzkiej
,
,
.
Potępia leniwe sługi, pijące pod nieobecność pana.
Każe sumienne wykorzystywać z pożytkiem swe talenty
.
Święty Apostoł Paweł pisze, że kto nie chce pracować, nie powinien jeść
.
.
Człowiek nie jest jednak w stanie sam zapewnić sobie utrzymania, choćby zawsze starał się pracować na miarę swych możliwości. Ani małe dziecko, ani starzec, chory ani ludzie w innych sytuacjach przymusowego zaniechania pracy nie mogą sami się utrzymać. Dlatego Bóg dał też człowiekowi inne, uzupełniające prawa: prawa więzi rodzinnych: Czcij ojca swego i matkę swoją, aby ci się dobrze powodziło, abyś długo żył na ziemi . Prawo więzi rodzinnej rozciąga się na naród, na cały ludzki ród. Dlatego święta Bożego Narodzenia to także święta rodzinne. To Chrystus Zbawiciel oświecił całą ludzkość, by na fundamencie rodziny budować swoją przyszłość. Rodząc się w stajni nie bazował na zgromadzonym kapitale, na akcjach i obligacjach, lokatach bankowych, lecz na niezmierzonym potencjale miłości rodzicielskiej.
Nie można zapominać, że Bóg nakazał także odpoczywać, święcić dzień Święty. Sześć dni będziesz pracować, ale dnia siódmego w niedzielę dasz odpoczynek sobie, twemu wołowi, twej żonie, niewolnikowi, pracownikowi.
Dziś panami gospodarki są ludzie nie respektujący Dekalogu. Ich pracownicy pod groźbą wyrzucenia z pracy muszą pracować w niedziele i święta. Miejmy my katolicy dla nich litość i nie chodźmy do sklepów w dni poświęcone Bogu. Jeśli tym biednym ludziom nie jest dane odpocząć w domu, to niech mimo to zgodnie z Bożym nakazem odpoczywają - w swym miejscu pracy.
Zwłaszcza w Boże Narodzenie.
Pamiętajmy więc, że święta Bożego Narodzenia wyznaczają granicę między ciemnościami świata pogańskiego a promienną światłością katolickiej wiary. Są zarazem drogowskazem na przyszłość dla całej ludzkości:
Tak jak podpowiada serce, my Ci Jezy damy, modły, pracę, abstynencję, znak, że Cię kochamy całym naszym sercem, całym naszym umysłem, wszystkim, co czynimy.
Hiermit möchten wir eine Sammlung polnischer Weihnachtslieder empfehlen. Sie wurden teilweise ins Deutsche und ins Englische übersetzt, manche ins Englische.
Wohlbemerkt geschah es auch umgekehrt
(casus "Stille Nacht" oder "Es ist ein Ros entsprungen").
Polnische Weihnachtslieder zeichnen sich nicht nur durch originelle Melodien sondern auch durch den tiefen theologischen Inhalt aus, obgleich sie oftmals von einfachen Bauern verfaßt wurden.
Sie erinnern uns an das historische Ereignis ( Matthaeus 1-Matthaeus 2, Lukas 2), als "das Wort Leib geworden ist und unter uns gewohnt hat".
Denke nur an die Zeit um die große Wende in der Geschichte der Menschheit. Die ganze zivilisiere Welt ist in dem einem demokratischen Land vereinigt, Imperium Romanum. Griechen und Ägypter, Juden und Gallier, sie alle sind Römer. Die Römische Union sorgt für Frieden weltweit, Pax Romana. Vorsorglich wird befriedet, wo es nötig ist. Imperium Romanum ist tolerant. Alle müssen nur den Kaiser als Gott verehren und ansonsten können sie glauben, was sie wollen. Die Römische Union sorgt für den Wohlstand aller seiner Bürger. Sie leben in Palästen, veranstalten Empfänge. Hin und wieder wird zwar einer im Stall geboren. Manche sind unzufrieden, andere wie Simeon und Anna erwarten einen Erlöser. Aber die sind ja keine römischen Bürger. Um römischer Bürger zu sein, mu man schon Reichtum vorweisen können.
Und mitten in der Nacht wird einer im Stall geboren. Ein Gesang der himmlischen Geister wird vernommen: "Pacem in terris" , nicht etwa Pax Romana. Und die Hirten eilen, huldigen und bringen Gaben, wo sie sonst so widerwillig Steuern abgeben. Und es kommen Könige, die in einem demokratischen Land nicht gern gesehen werden, besonders weil sie nicht den lokalen Staatshalter, sondern ein Kindlein in der Krippe treffen wollen. Jetzt zeigt die Demokratie, was sie mit den Nichttoleranten tun wird. Der Herodes schickt nach Bethlehem die Abtreiber. Oder war es doch Euthanasie. Was geht das schon die armen Mütter an.
Ja, die einfachen Leute benötigten dringend den Erlöser, der die Willkür der Mächtigen bändigen würde. Woher kam aber diese Willkür, diese Bösartigkeit jener? Das verstanden die einfachen Leute vielleicht nicht, aber sie wußten, daß der Erlöser sie aufklären wird. Und so sollte auch geschehen. Der Erlöser verwies auf die Sünde und ihren Urheber, den Teufel hin, die an der erbärmlichen Lage des Volkes schuldig waren. Und er sollte auch zeigen, wie man über die Sünde, den Teufel und den Tod den Sieg erringt. Nämlich durch Befolgung der Gebote Gottes, besonders des Gebots der Liebe, durch gute Werke der Liebe, trotz aller Anstrengungen des Bösen und seines Gefolges, sogar trotz der Todesgefahr.
Aber die Mächtigen und Reichen brauchen den Erlöser ebenfalls. Sie beuten andere aus und werden dann grausam, weil sie befürchten, von den Armen gestürzt zu werden. Und warum sollten die Armen sie stürzen? Weil sie sehr gut oder besser ohne die Mächtigen leben könnten. Die Machthaber sind einfach unnütz. Für sie hat Christus auch eine Botschaft: Sorgt für Arbeit für die Arbeitslosen und für einen gerechten Lohn. Tragt auch selbst die Lasten, die ihr den anderen auferlegt. Und habt Angst nicht vor den Armen sondern vor Gott, der euch noch heute zur Rechenschaft ziehen kann. Wieder ist also Nächstenliebe geboten: Geben anstatt Nehmen, sodaß du für die Gesellschaft nützlich bist. Wenn Gott dir viel anvertraut hat, sollst du dich viel anstrengen.
Diese frohe Botschaft vorahnend eilten die gutherzigen Menschen nach Bethlehem. Wir brauchen in heutigen Zeiten diese Botschaft ebenfalls. So folgen wir ihnen nach. Versetzen wir uns in Gedanken in jene Aufbruchzeit, um dann diese Botschaft bis in die heutige Welt zu tragen. Die Welt war damals nicht und ist auch heute nicht menschenfreundlich. Doch wie die Leute damals so haben wir auch heute genügend Gründe, um sich zu freuen, "Der Tag der Geburt des Herrn ist eine Freude", "Freude kommt über alle Menschen", denn "Christ wird geboren, er wird uns befreien", denn "dieser vom Himmel geschenkte Jesus wird uns in den Himmel aufnehmen, wenn wir ihn nur lieben". Christus ist geboren! Es ist der Untergang des Teufels und seiner Gefolgschaft!
Im Alten Testament gab es die Institution des Nazareners oder Naziräers. Kurz gefaßt handelte es sich um einen Abstinenzler. Der Matthäus Evangelist schreibt [Mt 2, 19 23], der Prophet habe gesagt, daß Christus Nazarener genannt werden soll.
In der Tat, als Jesus Christus von einem schlechten Diener sprach, erwähnte er vor allem das Trinken als die schwere Schuld. [Mt 24, 48-51]
Auf seinem letzten Weg, als er gekreuzigt werden sollte, hat er es abgelehnt, durch Wein die Schmerzen lindern zu lassen [Mt 27, 32 34].
Darum lautete auch die Begründung für seinen Todesurteil "Jesus Nazarenus, Rex Iudeorum" [J 19, 19 20].
Die Apostel waren auch um die Nüchternheit der Herde besorgt. Der Apostel Paulus ruft auf "denkt nüchtern über sich selbst nach" [Rom 12:3]. An einer anderen Stelle schreibt er: "Ich ermahne dich, daß du die Gnade Gottes, die durch Auflegen meiner Hände in dir ist, erweckst. Gott hat dir nicht den Geist der Angst, sondern den Geist der Macht, Liebe und Nüchternheit gegeben" [2 Tm 1, 6-7; siehe auch. 1 Tm 4, 14]. Der Apostel Petrus schrieb: "Seid wachsam und nüchtern. Denn der Teufen br üllt wie der Löwe und kreist umher, um jemand zu fressen". [1 P 5, 8].
Übrigens verbietet polnische Tradition, am Heiligabend Alkohol zu trinken.
Die Melodien der meisten Lieder dieses Bandes findet man unter der WWW-Adresse
http://weselewesel.lap.pl/beatchen/svwiat_wokovlv_nas/gwara/koledy/PiesniRama.html?Sprache=poNiemiecku
Texte
einiger deutscher Weihnachtslieder
sind
unter
http://weselewesel.lap.pl/broszura/deutscheWeihnachtslieder.php
zu finden.
Die Melodien der meisten Lieder dieses Bandes findet man unter der WWW-Adresse
http://weselewesel.lap.pl/beatchen/svwiat_wokovlv_nas/gwara/koledy/PiesniRama.html?Sprache=poNiemiecku
Texte
einiger deutscher Weihnachtslieder
sind
unter
http://weselewesel.lap.pl/broszura/deutscheWeihnachtslieder.php
zu finden.
Enjoy listening to Polish Christmas Carols. If you know Polish, then also think about the deep theological content of the texts, written frequently by genuine peasants. Fragments of them are translated into English and in German.
The Polish carols recall the historical event ( Matt. 1-Matt.2, Luke 2) as "the Word became flesh and lived among us". The world was not friendly for humans by then, it is not also today. But this shouldn't disturb our joy: "A joyful day is the day of birth of the Lord", "Joy comes over all people" because "Christ is being , who will liberate us", "this Jesus given us from Heaven will take us into the Heaven if only we love Him".
Polish Christmas carols are the cultural heritage of Europe because they tell the story of the beginning of what we now call western civilization.
Birth of Jesus Christ marks a new era in the history of mankind. The principle of love for truth is the underpinning of the technological, scientific, agricultural and cultural development of the last 2000 years. The principle of the love of the neighbor provided foundation for growth of human rights understanding and for development of modern democracies.
However, as soon as Europe loses its Christian foundations, it will lose its technological, scientific and agricultural power and the human rights will decay. These are not empty words. Just think of exploding unemployment and losses in competitiveness against US and Far East economies.
Europe has to sing Polish Christmas carols to return back to the path of Christian faith, growth, development and prosperity.
Listen carefully to those words of warning from the late Pope John Paul the Second!
Matthew, the Evangelist, made a very interesting remark in the chapters describing the birth of Jesus Christ [Mt 2, 19 23]: the prophet said that the savior will be called Nazarene. And the Nazarene (or Nazirene - the written Hebrew had no vowels) was a name for the abstinent in the Old Testimony.
We are used to think of Nazarene as a citizen of Nazareth. But the Pilatus from Pont was called Pontius Pilatus . And Jesus Christ was condemned to death by him as Jesus Nazarenus, Rex Iudeorum" [J 19, 19 20]. The abstinence of Jesus Christ was stressed also by refusing to drink wine when He was about to be crucified [Mt 27, 32 34].
Think of Christ s abstinence from alcohol when singing Christmas carols. Think about the liberation of people He has brought. Think what you have sworn when being baptized: I repudiate everything that leads to a sin so that the sin does not get power over me , so you repudiated also alcohol.
By the way, Polish tradition forbids to drink alcohol on Christmas Eve.
Melodies of the majority of these Christmas Carols
can be listened to at the Web page
http://weselewesel.lap.pl/beatchen/svwiat_wokovlv_nas/gwara/koledy/PiesniRama.html?Sprache=poAngielsku
,
vis vilescit,
Caeli Rex est denudatus,
Ignis tepet, lux tabescit,
Limen scit Illimitatus.
Princeps gloriae humiliatus,
Immortalem mors domavit,
Dei Verbum Caro factum (e)st
Et in nobis habitavit.
Neque, caelum, terram vincis,
Deus tua bon(a) abiecit.
Intra plebem suam venit,
Eius sortem suam fecit.
Multa est pro nobis passus,
Culpa nostra haec patravit.
Dei Verbum Caro factum (est)
Et in nobis habitavit.
Tolle manum, Puer sancte,
Benedic telluri patriae,
In consilio, vita bona
Eam iuva dono gratiae.
Domum, pagos, urbes nostras
Tua manus sustentavit.
Dei Verbum Caro factum (est)
Et in nobis habitavit.
, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony.
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
Ma granice Nieskończony.
Wzgardzony, okryty chwałą,
Śmiertelny Król nad wiekami;
A Słowo ciałem się stało
i mieszkało między nami.
Cóż masz, niebo, nad ziemiany? Bóg porzucił szczęście twoje, wszedł między lud ukochany, dzieląc z nim trudy i znoje.
Niemało cierpiał, niemało, żeśmy byli winni sami; A Słowo ciałem się stało i mieszkało między nami.
W nędznej szopie urodzony,
Żłób Mu za kolebkę dano.
Cóż jest, czym był otoczony?
Bydło, pasterze i siano.
Ubodzy, was to spotkało,
Witać Go przed bogaczami;
A Słowo ciałem się stało
i mieszkało między nami.
Potem i króle widziani cisną się między prostotą,
niosąc dary Panu w dani;
mirrę, kadzidło i złoto.
Bóstwo to razem zmieszało
z wieśniaczymi ofiarami.
A Słowo ciałem się stało i mieszkało między nami.
Podnieś rękę, Boże Dziecię!
Błogosław Ojczyznę miłą.
W dobrych radach, w dobrym bycie,
Wspieraj Jej siłę Swą siłą,
Dom nasz i majętność całą
i wszystkie wioski z miastami!
A Słowo ciałem się stało
i mieszkało między nami.
Herr der Welt liegt ohn' zu glänzen
Licht des Feuers wird festgefroren
Der Unendliche hat Grenzen
Ehre ist verachtet worden
Sterblich wird, der ewig thronet
Und das Wort ist Leib geworden
und hat unter uns gewohnet.
Gott hat Himmels Glück verlassen,
lebte unter Menschen schlichte,
ließ von Armut sich erfassen,
Arbeit hat er auch verrichtet.
Leid ist ihm zuteil geworden
weil Sünd' unser Herz bewohnet
Und das Wort ist Leib geworden
und hat unter uns gewohnet.
In Entbehrung mußt' er leben,
Krippe diente ihm als Wiege.
Von den Hirten ward er umgeben.
Auf dem Heu mußte er liegen
Arme sind erhoben worden,
Gott vor Reich' zu bewillkommen.
Und das Wort ist Leib geworden
und hat unter uns gewohnet.
Später kamen Ostens Scheiche,
die Gold, Weihrauch, Myrrhe brachten.
Prunkgewänder der Monarchen
mischten sich mit Bauertrachten.
Gott hat Huldigung der Lorden
wie der Bauern angenommen.
Und das Wort ist Leib geworden
und hat unter uns gewohnet.
Gottessohn, erheb Dein Händlein,
Segne unsrem Vaterlande,
Menschen stärk' mit Deiner Weisheit
in der Stadt und auf dem Lande
Wohlstand mag Dein Wort beorden,
dort, wo Mutter Deiner thronet
Und das Wort ist Leib geworden
und hat unter uns gewohnet.
,
on day so nighted
Lord of Heaven by hay surrounded
Helpless lying is Almighty
God of universe is bounded
Humiliated, mortal, worried
Is King of eternal glory
Word got flesh from virgin woman
And it lived among us humans
God’s Son raise your hand this hour
Bless our lovely Polish Kingdom
Strengthen its force with your power
Grant us welfare, grant us wisdom
Bless our house and all relatives
Village, town, all Polish natives
Word got flesh from virgin woman
And it lived among us humans
In equili iacet
In lacrimis de frigore
Non dat vestem mater.
Quod misera erat
Crinis lana privat
Qua filiolo tecto suo
Herbis eum tegit.
Peto te ne fleas
Non patior dolorem
Satis mihi de passione
Corque tam impleat.
leży wśród stajenki.
Płacze z zimna, nie dała Mu matusia sukienki.
Bo uboga była, rąbek z głowy zdjęła,
W który dziecię uwinąwszy, siankiem Je okryła.
Nie ma kolebeczki, ani poduszeczki.We żłobie Mu położyła siana pod główeczki.
Gdy dziecina kwili, patrzy w każdej chwili
Na Dzieciątko Boskie w żłóbku, oko Jej nie myli.
Panienka truchleje, a mówiąc łzy leje:
O mój synu! Wola Twoja, nie moja się dzieje.
Tylko nie płacz, proszę, bo żalu nie zniosę.
Dosyć go mam z męki Twojej, którą w sercu noszę.
Pokłon Mu oddajmy, Bogiem Go wyznajmy.
Przyjście Króla Zbawiciela ludziom ogłaszajmy.
.
Im Stall friert der Kleine.
Kalter Wind bläst durch die Löcher
In der Wand aus Steinen.
Kein Geld für die Kleider
Hat die Mutter leider.
Doch sie wickelt ihn in Kopftuch
Daß er nicht so leide.
Während in der Stille
Aug ihr Tränen spülen,
flüstert sie „Ich wollt das Beste,
Doch geschieht Dein Wille“.
Sie wagt nicht zu sagen,
daß er nicht so klage.
In dem Herz sieht sie den Kreuzweg.
Sie kann 's kaum ertragen.
.
lies amid a stable
bitter coldness, child awaken
crib as bed mistaken
Coldness keeps from sleeping
Hence the child is weeping
He is lying on straw billow
Hay serves as his pillow
Mother wrapped his body
with her hem bit shoddy.
She is trembling, sheds love tears,
sees cross and she fears.
She asks him: stop crying
for my heart is dying.
It is your will that it's coming.
Her heart keeps on drumming.
Bow before Him, people,
He is our lives' steeple.
Let's proclaim our God Redeemer
from the devil schemer.
,
dormite, amata oscula mea.
Dormi iam, mi Jesu, dormi suaviter
et tu illum flentem permulce, Mater!
Comprime iam fessas fletu palpebras,
singultu collapsa labra occludas.
Dormi iam, mi Jesu, dormi suaviter
et tu illum flentem permulce, Mater!
Dormi iam, venuste noster Angele,
Dormi, permate mundi floscule!
Dormi iam, mi Jesu, dormi suaviter
et tu illum flentem permulce, Mater!
moja perełko,
Lulaj ulubione me pieścidełko
Lulajże Jezuniu, lulajże lulaj!
A Ty Go, matulu, z płaczu utulaj
Zamknijże znużone płaczem powieczki,
Utulże zemdlone łkaniem usteczki.
Lulajże, przyjemna oczom gwiazdeczko,
Lulaj, najśliczniejsze świata słoneczko.
Lulajże, piękniuchny mój Aniołeczku, Lulajże, wdzięczniuchny świata Kwiateczku.
Lulajże, Różyczko najozdobniejsza, Lulajże Lilijko najprzyjemniejsza.
My z Tobą, tam w niebie, spocząć pragniemy,
Ciebie, tu na ziemi, kochać będziemy.
,
mein liebstes Kindlein
Da liegst Du, mein größter Schatz,
in reinen Windlein
Schlafe, Jesu, kleines.
Mutter tröstet Dich,
daß Du nicht mehr weinest
küßt sie Dein Gesicht.
Schließ Deine durchs Weinen ermüdeten Lippen.
Schließ Augen und schlafe sanft in der Krippe.
Schlaf, schlaf, Jesulein, schlaf, das schönste Perlchen.
Schlaf, schlaf, Jesulein, schlaf, das liebste Kerlchen.
,
o, cease from your crying,
Here on Thy Mother's warm breast softly lying.
Lullaby, Jesus, o sleep now, my treasure
Mother is watching with love none can measure.
See how the world lies in sorrow and sadness;
Give us Thy blessing, o bring Heaven's gladness!
Lullaby, Jesus, o sleep now, my treasure
Mother is watching with love none can measure.
Sleepin' little Jesus, my treasure, my blessing
While Mary comforts Thee tender caressing.
Lullaby little one, in loving arms lying
Guarding my darling and stilling Thy cry.
When Thou awakenest, Jesus, my treasure
Raisins and almonds I have for Thy pleasure.
High in the heavens a lovely star sees us,
But like the shining sun, my little Jesus.
,
Caeca nox fulgore radiante claret.
Angeli in caelis visi
Cantat hymnum paradisi:
Gloria, gloria , gloria,
In excelsis Deo.
Pavidos pastores angeli hortantur,
Bethlehem quam primum ut proficiscantur:
Natus enim est Salvator,
Mundi machinae Creator.
Gloria, gloria, gloria,
In excelsis Deo.
Spiritus caelestes caelique legati,
Quidnam faciamus, nobis revelate.
Imperiti nil pollemus,
Metu capti vix vigemus.
Gloria, gloria, gloria,
In excelsis Deo.
i na świat przychodzi,
Ciemna noc w jasności promienistej brodzi;
Aniołowie się radują, pod niebiosy wyśpiewują:
Gloria, gloria, gloria in excelsis Deo.
Mówią do pasterzy, którzy trzód swych strzegli, Aby do Betlejem czym prędzej pobiegli, Bo się narodził Zbawiciel, wszego świata Odkupiciel.
O, niebieskie Duchy i Posłowie nieba, Powiedzcież wyraźniej, co nam czynić trzeba, Bo my nic nie pojmujemy, ledwo od strachu żyjemy.
Idźcie do Betlejem, gdzie Dziecię zrodzone,
W pieluszki powite, w żłobie położone;
Oddajcie mu pokłon Boski, on osłodzi wasze troski.
A gdy pastuszkowie wszystko zrozumieli,
Zaraz do Betlejem śpieszno pobieżeli
I zupełnie tak zastali jak Anieli im zeznali:
A stanąwszy w miejscu pełni zadumienia, Iż się Bóg tak zniżył do swego stworzenia, Padli przed Nim na kolana i uczcili swego Pana:
Wreszcie kiedy pokłon Panu już oddali, Z wielką wesołością do swych trzód wracali, Że się stali być godnymi Boga widzieć na tej ziemi:
,
Christus ward geboren;
in das nächt'ge Dunkeln
fällt ein strahlend Funkeln.
Und die Engel freudig singen
unterm Himmel hört man's klingen:
Gloria, Gloria, Gloria
in excelsis Deo!
Und die Engelscharen
bei den Hirten waren,
brachten frohe Kunde
von des Heilands Stunde:
„Bei den Herden nicht verweilet
und nach Bethlehem hin eilet.“
Gloria, Gloria Gloria
in excelsis Deo!
Zu dem heilgen Kinde
eilten sie geschwinde,
konnten staunend sehen,
was da war geschehen:
Gott im Himmel schenkt uns allen
mit dem Kind sein Wohlgefallen.
Gloria, Gloria, Gloria
in excelsis Deo!
,
Bringing us God’s light
Brightness of the morn
shines in deepest night
Angels cheering all night long
Filling Heavens with their song
Gloria, Gloria, Gloria
In excelsis Deo
Angels tell the shepherds
pasturing their flocks
“Hurry to Bethlehem
to the barn on rocks.
In a crib there you will find
Savior born for all mankind.
Gloria, Gloria, Gloria
In excelsis Deo
conovare Puero,
Jesu Christo Salvatori
nobis hodie genito?
O pastores, properate,
Ei grate concantate
Sicut nostro Domino!
Nos cantantes cantilenas
post vos festinabimus.
Redemptorem mundo natum
omnes sic videbimus.
Hic egene procreatus
flet in cunis colligatus,
flentem consolabitur.
,
któż pobieży
Kolędować małemu
Jezusowi Chrystusowi
Dziś nam narodzonemu?
Pastuszkowie przybywajcie,
Jemu wdzięcznie przygrywajcie
Jako Panu naszemu!
My zaś sami z piosneczkami
Za wami pospieszymy.
I tak tego maleńkiego
Niech wszyscy zobaczymy:
Jak ubogo narodzony,
Płacze w stajni położony,
Więc go dziś ucieszymy.
Naprzód tedy, niechaj wszędy
Zabrzmi świat w wesołości,
Że posłany nam jest dany
Emmanuel w niskości!
Jego tedy przywitajmy,
Z aniołami zaśpiewajmy:
Chwała na wysokości!
Witaj, Panie, cóż się stanie,
Że rozkosze niebieskie
Opuściłeś, a zstąpiłeś
Na te niskości ziemskie?
"Miłość moja to sprawiła,
By człowieka wywyższyła
Pod nieba empiryjskie."
Przecz w żłóbeczku, nie w łóżeczku,
Na siankuś położony,
Przecz z bydlęty, nie z panięty
W stajni jesteś złożony.
"By człek sianu przyrównany,
Grzesznik bydlęciem nazwany
Przeze Mnie był zbawiony."
Twoje państwo i poddaństwo
Jest świat cały, o Boże!
Tyś polny kwiat. Czemuż Cię świat
Przyjąć nie chce, choć może?
"Bo świat doczesne wolności
Zwykł jest kochać.
Mnie zaś w złości
Ściele krzyżowe łoże."
W Ramie głosy pod niebiosy
Wzbijają się Racheli,
Gdy swe syny bez przyczyny
W krwawej widzi kąpieli.
"Większe Mnie dla nich kąpanie
W krwawym czeka oceanie,
Skąd niebo będą mieli".
Trzej Królowie, monarchowie
Wschodni kraj opuszczają.
Serc ofiary z trzema dary
Tobie, Panu oddają.
"Darami się kontentuję.
Bardziej serca ich szacuję,
Za co niech niebo mają."
nach dem Menschheit hat verlangt.
Wer wird eilen, ihn zu ehren
zu erfreuen mit Gesang?
Hirten, kommt von allen Seiten
um die Engel zu begleiten
auf den Instrumenten spielt
Wir werden euch gleich folgen
bald im gleichen Schritt und Tritt,
um Herrn Jesus anzuschauen,
um zu singen Weihnachtslied.
Christ in Armut ist geboren,
weint da hinter des Stalls Toren.
Trösten wollen wir ihn dort.
Child is crying
As today the Christ is born
Who’ll be singing
Who’ll be ringing
Who’ll be playing him on horn
Shepherds come and sing your song
For the Jesus all night long
For Creator, for our Lord
We will follow
Singing carol
For Child Jesus in the crib
Song that pleases
Little Jesus
So that Crist Child does not weep.
Oh how slummy is the stable,
With that dirty, rotten gable
Where our Savior has to sleep.
subsequent text of unknown translator
In a manger He is lying
Who will greet Him as He sleeps?
Baby Jesus, infant Christ-child,
Who will greet Him as He sleeps?
Wake, ye shepherds, and as ye play
Gladsome songs and carols gay,
Seek the Babe ere break of day;
Angel hosts have sung their story,
Who will follow the bright star?
Told of Christ in all his glory,
Who will follow the bright star?
Wake, ye shepherds, and sing Noel,
Help the angel chorus swell,
To the earth glad tidings tell;
In a stable, dark and dreary,
Who will be the first to kneel?
At the crib where Christ is sleeping,
Who will be the first to kneel?
Wake, ye shepherds, Seek out your King!
Play your songs and loudly sing,
Till the air with echoes ring;
subsequently
a translation to English by Edith Margaret Gellibrand Reed, 1925.
Infant holy, Infant lowly, for His bed a cattle stall;
Oxen lowing, little knowing, Christ the Babe is Lord of all.
Swift are winging angels singing, noels ringing, tidings bringing:
Christ the Babe is Lord of all.
Flocks were sleeping, shepherds keeping vigil till the morning new
Saw the glory, heard the story, tidings of a gospel true.
Thus rejoicing, free from sorrow, praises voicing, greet the morrow:
Christ the Babe was born for you.
subsequently
a translation to English by
Walter Ehret, Date Unknown
Jesus Holy, born so lowly,
We will sing your carols gay.
Jesus dearest, precious Infant,
Come to us from Heav'n today.
Shepherds, join the joyful chorus,
Heavenly love is reining o'er us,
Here appearing as a Babe.
On the straw the Babe is sleeping,
In the humble manger bed.
May loving watch is keeping
Angels hover 'round His head.
Shepherds bow in adoration,
Praising God's sweet benediction
That upon the earth is shed.
:
Pastores state: Deus nascitur!
Iter cito preparate
Ad Bethlehem properate
Cum muneribus.
Inventus Infans in praesepio
Secunda signa dat(a) ab angelo.
Deum nat(um) adoravere
Salutando clamavere
Pleni gaudio.
Redemptor salve, diu cupite,
Tot longos annos desiderate!
Te prophetae atque reges
Exspectabant, at te praebes
Nobis omnibus
głos się rozchodzi:
Wstańcie, pasterze, Bóg się nam rodzi!
Czym prędzej się wybierajcie,
Do Betlejem pośpieszajcie
Przywitać Pana.
Poszli, znaleźli Dzieciątko w żłobie
Z wszystkimi znaki danymi sobie.
Jako Bogu cześć Mu dali,
A witając zawołali
Z wielkiej radości:
Ach, witaj Zbawco z dawna żądany,
Cztery tysiące lat wyglądany.
Na Ciebie króle, prorocy
Czekali, a Tyś tej nocy
Nam się objawił.
I my czekamy na Ciebie, Pana,
A skoro przyjdziesz na głos kapłana,
Padniemy na twarz przed Tobą,
Wierząc, żeś tu swą Osobą
z Ciałem jest i z Krwią.
Dołączymy się wszystkimi głosy
Do pień aniołów brzmiących w niebiosy:
Chwała Bogu w wysokości,
a ludziom na tej niskości
pokój niech będzie.
Wiersze autorstwa Mieczysława Kłopotek
,
"Steht auf, ihr Hirten und gebt aufs Wort acht
Macht euch schnellstens auf den Weg
Eilet dann gleich nach Betlehem,
wo Gott zur Welt kam".
In einer Krippe fanden sie das Kind
und sie begriffen, was da vor sich ging,
fielen vor dem Kindlein nieder
sie erkannten Christus wieder,
riefen freudig aus.
"Sei uns willkommen, unser Herr und Gott,
der du uns rettest aus der tiefen Not,
Viertausend Jahre warten
auf dich Priester und Monarchen.
Du kamst heut' zu uns".
Auch wir warten, auf Dich Herr Gott fromm,
Beim Hochgebet der Messe bitte komm
Weil wir uns am Glauben halten
daß Du kommst in den Gestalten
des Brots, Traubensafts.
Wir werden singen Dir, Herr, Lob und Preis
Mit den Cheruben, mit dem Engelkreis.
Wir wollen Dich verehren
Als real präsenten Herren
Mit Dein Fleisch und Blut.
Dies ist eine Übersetzung der ersten drei Strophen des Lieds.
Die meisten polnischen Weihnachtslieder sind mittlerweil riesige
dichterische Werke geworden. Auf poetische Weise erzählen sie
die in den ersten Kapiteln der Evangelien von Lukas und von
Matthäus sachlich dargestellten Ereignisse um die Geburt Jesu,
versuchen die damit verbundenen menschlichen Erlebnisse
nachzuempfinden, und dabei versuchen sie, all dies
im Sinne des Johannesevangelium
theologisch zu deuten.
Obwohl die Texte von Laien stammen - von berühmten Dichtern sowie von einfachen Bauern, was in häufiger Verwendung von Dialekten zu spüren ist,
ist die theologische Reife mancher Texte bewundernswert.
Sie mögen entschuldigen, falls der Text ein bißchen schwerfällig ist.
Ich bin kein Dichter und noch weniger ein deutscher Dichter.
Sollten Sie Verbesserungsvorschläge haben,
schreiben Sie mir.
of the solemn night,
Sound the glad summons,
"Lo the king of Light!
Rouse, O shepherds, haste with singing
Christ has come, salvation bringing,
Born at Bethlehem."
Gladly the herdsmen sough the Holy Son,
Found in a manger
Christ the sinless one,
Worshipped him with exultation,
"God has brought us full salvation!
Him we shall adore!"
Lord, we have hailed thee, many thousand years.
Now through our darkness
Lo, thy star appears.
King and prophets long have named thee,
Priests and martyrs all proclaimed thee,
"Saviour of mankind."
,
exsultantes Nat(o) in lyra cantores.
Gloria in excelsis, gloria in excelsis,
atque pax in terris.
Inclinati salutabant humiles,
prompto corde Deum natum alacres.
Gloria in excelsis, gloria in excelsis,
atque pax in terris.
Mira Dei annuntiabant caelites,
numquam talia audire mortales.
Gloria in excelsis, gloria in excelsis,
atque pax in terris.
Mirabantur evolantes cantores,
cogitabant, quid hoc esset, pastores.
Gloria in excelsis, gloria in excelsis,
0
atque pax in terris.
pasterze,
Grając skocznie Dzieciąteczku na lirze.
Chwała na wysokości,
Chwała na wysokości,
A pokój na ziemi.
Oddawali swe ukłony w pokorze
Tobie z serca ochotnego, o Boże!
Anioł Pański sam ogłosił te dziwy,
Których oni nie słyszeli, jak żywi.
Dziwili się napowietrznej muzyce,
I myśleli, co to będzie za Dziecię?
Oto mu się wół i osioł kłaniają,
Trzej królowie podarunki oddają.
I Anieli gromadami pilnują,
Panna czysta wraz z Józefem piastują.
Poznali Go Mesjaszem być prawym,
Narodzonym dzisiaj Panem łaskawym.
,
ganz geschwind.
Auf der Lyra spielten sie dem kleinen Kind
Und sie haben Gott gehuldigt demütig
Denn Herr Gott ist für uns gnädig und gütig
Dieses Wunder hat ein Engel verkündet,
daß sich in der Krippe Gott selbst befindet.
Ehre sei in den Höhen,
Ehre sei in den Höhen,
Frieden sei
auf der Erd’.
at mid-night,
playing lyre for Child Jesus with delight .
Glory be God in Heaven,
Glory be God in Heaven,
and His peace on the earth .
To proclaim the tidings Angel host arrives,
joyful message that they never heard in life
,
quod annuntiatum est per Gabriel,
hodie apparuit, apparuit in Israel
per Mariam virginem in Bethlehem.
Eia, eia.
Virgo Deum genuit sicut
Divina voluit clementia.
Gaudete, gaudete,
Christus natus hodie,
gaudete, gaudete,
ex Maria Virgine.
,
quod annuntiatum est per Gabriel,
hodie apparuit, apparuit in Israel
per Mariam virginem in Bethlehem.
Eia, eia.
Virgo Deum genuit sicut
Divina voluit clementia.
Gaudete, gaudete, gaudete,
Christus natus hodie,
gaudete, gaudete, gaudete,
ex Maria Virgine
Wielkie imię Pańskie jest Emmanuel,
Które nam ogłosił anioł Gabryjel.
Dziś się objawiło, i je ujrzał cały Izrael
Przez Maryję Dziewicę w Betlejem.
Gloria, Gloria!
Boga Panna zrodziła,
Jak łaska Boża w raju obiecała.
Cieszcie się! Cieszcie się! Cieszcie!
Chrystus dziś się narodził!
Cieszcie się! Cieszcie się! Cieszcie!
z Świętej Panny Maryi.
,
quod annuntiatum est per Gabriel,
hodie apparuit, apparuit in Israel
per Mariam virginem in Bethlehem.
Eia, eia.
Virgo Deum genuit sicut
Divina voluit clementia.
Gaudete, gaudete,
Christus natus hodie,
gaudete, gaudete,
ex Maria Virgine.
Groß und Herr ist Gottes Nam, Emanuel,
der Marie verkündigt ist durch Gabriel,
er erschien am heutgen Tag, am heutgen Tag in Israel,
von Marie, der Jungfrau rein, in Bethlehem,
Gloria! Gloria!
Gottes Sohn vom Himmelreich
ist uns Menschen auf Erden worden gleich
Freuet euch! Freuet euch! Freuet!
geboren als ein Kindlein,
Freuet euch! Freuet euch! Freuet!
Von Marie, der Jungfrau rein.
,
quod annuntiatum est per Gabriel,
hodie apparuit, apparuit in Israel
per Mariam virginem in Bethlehem.
Eia, eia.
Virgo Deum genuit sicut
Divina voluit clementia.
Gaudete, gaudete,
Christus natus hodie,
gaudete, gaudete,
Christus natus hodie.
Great is the name of the Lord Emmanuel
as was announced by Gabriel
today he appeared in Israel
through the Mary virgin.
A Virgin has borne God,
As the divine mercy wished
Be merry,
be merry.
Christ was born today.
Be merry,
be merry.
Christ was born today.
! tacita nox!
Omnium silet vox.
Sola virgo nunc beatum
Ulnis fovet dulcem natum.
Pax tibi, Puer pax!(bis)
Alma nox, tacita nox,
O Jesu, tua vox
Amorem nobis explanat,
Nos redemptos esse clamat,
In tuo natali.(bis)
Alma nox, tacita nox!
Angeli sonat vox:
Alleluia! O surgite,
Pastores huc accurrite!
Christus Deus adest.(bis)
,
święta noc
pokój niesie ludziom wszem,
a u żłóbka Matka Święta
czuwa cała uśmiechnięta,
nad Dzieciątka snem,
nad Dzieciątka snem.
Cicha noc, święta noc.
Pastuszkowie od swych trzód
biegną wielce zadziwieni
za anielskim głosem pieni,
gdzie się spełnił cud,
gdzie się spełnił cud.
Cicha noc, święta noc.
Narodzony Boży Syn,
Pan wielkiego majestatu
niesie dziś całemu światu
odkupienie win,
odkupienie win.
Cicha noc, święta noc.
Jakiż w tobie dzisiaj cud.
W Betlejem Dziecina święta
wznosi w górę swe rączęta,
błogosławi lud,
błogosławi lud.
Cicha noc, święta noc.
Przez małżeństwo na świat Bóg
przyszedł jako maleńka dziecina,
świętą by była każda rodzina,
twierdzą zaś każdy próg,
twierdzą domu próg.
! Heil'ge Nacht!
Alles schläft; einsam wachtNur das traute hoch heilige Paar.Holder Knab' im lockigen Haar,|: Schlafe in himmlischer Ruh! :|
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!Gottes Sohn, o wie lachtLieb' aus deinem göttlichen Mund,Da uns schlägt die rettende Stund'.|: Jesus in deiner Geburt! :|
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!Die der Welt Heil gebracht,Aus des Himmels goldenen Höhn,Uns der Gnaden Fülle läßt sehn,|: Jesum in Menschengestalt! :|
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!Wo sich heut alle MachtVäterlicher Liebe ergoß,Und als Bruder huldvoll umschloß|: Jesus die Völker der Welt! :|
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!Lange schon uns bedacht,Als der Herr vom Grimme befreitIn der Väter urgrauer Zeit|: Aller Welt Schonung verhieß! :|
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!Hirten erst kundgemachtDurch der Engel Alleluja,Tönt es laut bei Ferne und Nah:|: "Jesus der Retter ist da!" :|
! Holy Night!
All is calm, all is bright Round yon godly tender pair. Holy infant with curly hair, Sleep in heavenly peace, Sleep in heavenly peace.Silent Night! Holy Night! Son of God, love's pure light Radiant beams from thy holy face, With the dawn of redeeming grace, Jesus, Lord at thy birth Jesus, Lord at thy birth.Silent Night! Holy Night! Brought the world gracious light, Down from heaven's golden height Comes to us the glorious sight: Jesus, as one of mankind, Jesus, as one of mankind.Silent Night! Holy Night! By his love, by his might God our Father us has graced, As a brother gently embraced Jesus, all nations on earth, Jesus, all nations on earth.Silent Night! Holy Night! Long ago, minding our plight God the world from misery freed, In the dark age of our fathers decreed: All the world redeemed, All the world redeemed.
Silent Night! Holy Night! Shepherds first saw the sight Of angels singing alleluia Calling clearly near and far: Christ, the Saviour is born, Christ the Saviour is born.
, laeti triumfantes:
Venite, venite in Bethleem:
Natum videte Regem Angelorum:
Venite, adoremus, venite adoremus,
venite adoremus Dominum!
En grege relicto,
humiles ad cunas
Vocati pastores approperant:
Et nos ovanti, gradu festinemus:
Venite, adoremus....
Aeterni Parentis splendorem aeternum
Velatum sub carne videbimus:
Deum infantem, pannis involutum,
Venite, adoremus....
Pro nobis egenum et foeno cubantem
Piis foveamus amplexibus:
Sic nos amantem quis non redamaret?
Venite, adoremus..
,
i z radością wielką,
Przybądźcie, przybądźcie do Betlejem.
Oto Dzieciątko z Bożą Rodzicielką!
Pokłońmy się Królowi,
Królowi anielskiemu,
Dziś nam narodzonemu,
To Bóg nasz i Pan!
Pasterze przybiegli, zostawili trzody,
Pokornie przed żłóbkiem stanęli wraz.
Z hołdem za nimi pospieszcie, narody!
Blask wiecznej światłości Ojca Przedwiecznego
W maleńkim Dzieciątku jawi się nam.
Boga uczczijmy w żłobie złożonego!
Anioły śpiewają: Pokój wam nastanie,
gdy Pana uwielbi z serca dziś lud.
Bóg błogosławi tu leżąc na sianie
, singet Jubellieder
und kommet, o kommet nach Bethlehem.
Christus der Heiland stieg zu uns hernieder.
Kommt, lasset uns anbeten, kommt, lasset uns anbeten,
kommt, lasset uns anbeten den König, den Herrn.
O sehet, die Hirten eilen von den Herden
und suchen das Kind nach des Engels Wort;
gehn wir mit ihnen, Friede soll uns werden.
Kommt, lasset uns anbeten, kommt, lasset uns anbeten,
kommt, lasset uns anbeten den König, den Herrn.
Der Abglanz des Vaters, Herr der Herren alle,
ist heute erschienen in unserm Fleisch:
Gott ist geboren als ein Kind im Stalle.
Kommt, lasset uns anbeten, kommt, lasset uns anbeten,
kommt, lasset uns anbeten den König, den Herrn.
Kommt, singet dem Herren, singt, ihr Engelschöre.
Frohlocket, frohlocket, ihr Seligen.
Himmel und Erde bringen Gott die Ehre.
Kommt, lasset uns anbeten, kommt, lasset uns anbeten,
kommt, lasset uns anbeten den König, den Herrn.
,
, joyful and triumphant!
O come ye, o come ye, to Bethlehem.
Come and behold Him, born the King of angels;1
O come, let us adore Him,
O come, let us adore Him,
O come, let us adore Him,
Christ the Lord!
God of God, Light of Light,
Lo! He abhors not the Virgin’s womb.
Very God, begotten not created; (refrain)
Sing, choirs of angels, sing in exultation!
Sing, all ye citizens of heaven above:
Glory to God, glory in the highest!2
Yea, Lord, we greet Thee, born this happy morning,
Jesu, to Thee be glory given.3
Word of the Father, now in flesh appearing;
See how the shepherds, summoned to His cradle,
leaving their flocks, draw nigh to gaze.
We too will thither bend our hearts’ oblations;4
There shall we see Him, His eternal Father’s
everlasting brightness now veiled under flesh.
God shall we find there, a Babe in infant clothing;
Child, for us sinners, poor and in the manger,
we would embrace Thee, with love and awe.
Who would not love Thee, loving us so dearly?
Lo! Star-led chieftains, Magi, Christ adoring,
offer Him frankincense, gold and myrrh.5
We to the Christ-child, bring our hearts oblations;
"Naza(i)rejczykiem będzie zwan"
W języku hebrajskim pisanym nie ma samogłosek
Okres Bożego Narodzenia. Kolęda. Gdy byłem małym dzieckiem, przyglądałem się krzyżykowi przygotowanemu na przybycie księdza. Zafrapowała mnie tabliczka z napisem INRI skrót od Iesus Nazarenus Rex Iudeorum . Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski .
Słowo nazarejczyk obejmuje ziemskie życie Pana Jezusa niby klamrą. W Niedzielę Świętej Rodziny Jezusa, Maryi i Józefa, czytany jest fragment Ewangelii: "19 A gdy Herod umarł, oto Józefowi w Egipcie ukazał się anioł Pański we śnie, 20 i rzekł: Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i idź do ziemi Izraela, bo już umarli ci, którzy czyhali na życie Dziecięcia *. 21 On więc wstał, wziął Dziecię i Jego Matkę i wrócił do ziemi Izraela. 22 Lecz gdy posłyszał, że w Judei panuje Archelaos w miejsce ojca swego, Heroda, bał się tam iść. Otrzymawszy zaś we śnie nakaz, udał się w strony Galilei. 23 Przybył do miasta, zwanego Nazaret*, i tam osiadł. Tak miało się spełnić słowo Proroków: Nazwany będzie Nazarejczykiem*." ( Mt 2, 19 23 )
A potem w Wielki Piątek Męki Pańskiej słyszymy: "19 Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski . 20 Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim." ( J 19, 19 20 ). Piłat z Pontu to był Pontius Pilatus. A napisał on Iesus Nazarenus , a więc nie Jezus z Nazaretu, lecz Jezus Nazarejczyk.
Kimże był więc nazarejczyk, że tak ważne to było słowo w tytule winy?
Pierwszym nazarejczykiem, którego spotykamy w Starym Testamencie, był Samson. Oto, jak przyszedł on na świat: "13 1 Gdy znów zaczęli Izraelici czynić to, co złe w oczach Pana, wydał ich Pan w ręce Filistynów na czterdzieści lat. 2 W Sorea, w pokoleniu Dana, żył pewien mąż imieniem Manoach. Żona jego była niepłodna i nie rodziła. 3 Anioł Pana* ukazał się owej kobiecie mówiąc jej: Otoś teraz niepłodna i nie rodziłaś, ale poczniesz i porodzisz syna. 4 Lecz odtąd strzeż się: nie pij wina ani sycery i nie jedz nic nieczystego. 5 Oto poczniesz i porodzisz syna, a brzytwa nie dotknie jego głowy, gdyż chłopiec ten będzie Bożym nazirejczykiem od chwili urodzenia. On to zacznie wybawiać Izraela z rąk filistyńskich . 6 Poszła więc kobieta do swego męża i tak rzekła do niego: Przyszedł do mnie mąż Boży, którego oblicze było jakby obliczem Anioła Bożego - pełne dostojeństwa. Nie pytałam go, skąd przybył, a on nie oznajmił mi swego imienia. 7 Rzekł do mnie: "Oto poczniesz i porodzisz syna, lecz odtąd nie pij wina ani sy
cery, ani nie jedz nic nieczystego, bo chłopiec ten będzie Bożym nazirejczykiem od chwili urodzenia aż do swojej śmierci" . .... 24 Porodziła więc owa kobieta syna i nazwała go imieniem Samson*. Chłopiec rósł, a Pan mu błogosławił. 25 Duch Pana zaś począł na niego oddziaływać w Obozie Dana między Sorea a Esztaol. ( Sdz 13, 1 - 7,24 )
Nazarejczyk (czy nazirejczyk w hebrajskim nie ma samogłosek pisanych) był więc abstynentem. Musiał przestrzegać także szereg innych przepisów (niestrzyżenie, unikanie trupów itp.), ale abstynencja od alkoholu była sednem sprawy, bo napisane jest: 11 Wzbudzałem spomiędzy waszych synów proroków, a spomiędzy waszych młodzieńców - nazirejczyków.
Czyż nie było tak, synowie Izraela? - wyrocznia Pana. 12 A wy dawaliście pić nazirejczykom wino i prorokom rozkazywaliście: Nie prorokujcie! ( Am 2, 11 - 12 ).
Chrystus wychowywał do trzeźwości. Głosił. 48 Lecz jeśli taki zły sługa powie sobie w duszy: "Mój pan się ociąga", 49 i zacznie bić swoje współsługi, i będzie jadł i pił z pijakami, 50 to nadejdzie pan tego sługi w dniu, kiedy się nie spodziewa, i o godzinie, której nie zna. 51 Każe go ćwiartować* i z obłudnikami wyznaczy mu miejsce. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. ( Mt 24, 48-51 )
Ale nie tylko uczył, lecz I sam dał przykład: ] 32 Wychodząc spotkali pewnego człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, żeby niósł krzyż Jego. 33 Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, to znaczy Miejscem Czaszki, 34 dali Mu pić wino zaprawione goryczą*. Skosztował, ale nie chciał pić . ( Mt 27, 32 34).
Podobnie wezwania do trzeźwości słychać było z ust Apostołów. Ostrzegał Św. Paweł: Apostoł 9 Czyż nie wiecie, że niesprawiedliwi nie posiądą królestwa Bożego? Nie łudźcie się! Ani rozpustnicy, ani bałwochwalcy, ani cudzołożnicy, ani rozwięźli, ani mężczyźni współżyjący z sobą, 10 ani złodzieje, ani chciwi, ani pijacy, ani oszczercy, ani zdziercy nie odziedziczą królestwa Bożego . ( 1 Kor 5, 9-10 ) Dlatego pisałem wam wówczas, byście nie przestawali z takim, który nazywając się bratem*, w rzeczywistości jest rozpustnikiem, chciwcem, bałwochwalcą, oszczercą, pijakiem lub zdziercą. Z takim nawet nie siadajcie wspólnie do posiłku. ( 1 Kor 5, 11 )
A Św. Piotr Apostoł pisał: Czuwajcie i bądźcie trzeźwi. Bo diabeł jako lew ryczący krąży i parzy, kogo by pożreć. ( 1 P 5, 8)
Jakżesz chętnie postępacy widzieliby we Mszy Świętej apoteozę picia wina , czy w cudzie z Kany Galilejskiej zachętę do upijania się. Słyszymy nie raz Ewangelię opisującą wesele w Kanie Galilejskiej. Wielu lubi się na nią powoływać próbując usprawiedliwić swe picie (że niby sam Chrystus zalecał upijanie się). Tymczasem "wino" w greckim tekście (po grecku znane są najstarsze kopie Ewangelii) wcale nie musi oznaczać naszego procentowego wina. Porównania tekstów hebrajskich z ich greckimi tłumaczeniami (np. Septuaginta) wskazują, że tłumacze przez "wino" rozumieli nie tylko wino, ale i (bezalkoholowy) sok z winogron. Obecność Chrystusa z Matką i uczniami, a także posiadanie stągwi do żydowskich oczyszczeń świadczy o tym, że wesele wyprawiali ludzie pobożni. Chrystus dokonał cudu przemiany na ok. 700-900 litrach wody, co oznaczałoby ok.4,5 l wina na głowę na dużym weselu (150-200 gości). Gdyby to było wino alkoholowe, to procentami dorównywałoby ponad 2 l wódki na głowę. Taka ilość alkoholu oznaczałaby ciężkie zatrucie zwłaszcza wtedy, gdyby weselnicy "mieli już dobrze w czubie". A upijanie ludzi jest według Pisma Świętego grzechem. Chrystus zgrzeszyłby, gdyby weselników spił. A przecież był bez grzechu. Wobec tego wesele w Kanie być może było bezalkoholowe, a już na pewno "wino" uczynione przez Chrystusa było bezalkoholowym sokiem.
Zauważmy też, że wino mszalne podczas liturgii eucharystycznej mieszane jest z wodą. Dlaczego? Otóż sok winogronowy podatny był na szybkie psucie (fermentację). Technika konserwacji tego soku znana w starożytności polegała na zagęszczaniu przez odparowanie wody. Potem, przed spożyciem, trzeba było sok rozcieńczyć, aby miał naturalną konsystencję. Tak więc wino przemienione w Krew Chrystusa było sokiem winogronowym, a picie przez jedenastu Apostołów jednego kielicha nawet w wypadku, gdyby się nieco zepsuło wskutek niedoskonałości technologii, z upijaniem ("apoteozą picia wina") nic wspólnego mieć nie mogło.
A tytuł winy brzmiał: Iesus Nazarenus Rex Iudeorum . Nie tylko nie chlał, ale jeszcze na dodatek był królem. I jak takimi rządzić, co takiego mają króla? Na krzyż z Nim.
Pamiętajmy w te dni obchodów Bożego Narodzenia, przerywane zgrzytem upadlania się przez wielu w sylwestra, jakiego mamy Króla. Chrystus się rodzi, nas oswobodzi. Z wszelkiej niewoli. Także tej płynącej z alkoholi.
Swoją drogą polska tradycja zabrania picia alkoholu w Wigilię Bożego Narodzenia.
Wracając do sylwestra, CNA donosiło 31.12.2011 rP
z miasta Kuala Lumpur (Malezja), że
tamtejsze władze żądały od chrześcijan ubieganie się o
policyjną zgodę na śpiewanie kolęd w kościele i w domu.
Chrześcijanie odrzucili to żądanie.
Ich wzorem nie pozwólmy sobie odebrać prawa do śpiewania kolęd w okresie Bożego Narodzenia
ani we wspomnienie Św. Sylwestra, papieża, ani w uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki.
Gdy święty Sylwester zasiadał na stolicy świętego Piotra, po trzechsetletniej walce Kosciół odniósł zwycięstwo nad pogaństwem i wyszedł z nabożeństwami z katakumb i prywatnych mieszkań wchodząc do przestrzeni publicznej - do kościołów i katedr.
Melodie większości kolęd można posłuchać pod adresem www
http://weselewesel.lap.pl/beatchen/svwiat_wokovlv_nas/gwara/koledy/PiesniRama.html?Sprache=poPolsku
Uwagi redakcyjne:
Kolędy jako szczególnie popularne, chętnie śpiewane
pieśni wędrują z ust do ust, co sprzyja
drobnym zmianom i większym modyfikacjom,
czy to przez próbę przypomnienia sobie tekstu śpiewanego przez przodków,
zmiany w języku (najstarsze śpiewane kolędy mają 500 lat)
czy w życiu śpiewających.
Dobrze ilustruje ten proces na przykładzie
kolędy "Pastuszkowie bracia mili"
autor strony WWW
http://www.sylwek.efbud.com.pl/www/php/showsong.php?id=1245
Spośród wersji i wariantów "równoległych zwrotek"
redaktor tej strony także musiał dokonać pewnych wyborów
starając się kłaść nacisk na bożonarodzeniowy aspekt
finalnych tekstów. "Piosenki zimowe" zostały celowo wykluczone.
Redaktor starał się zaimki odnoszące się do Chrystusa pisać z dużej litery.
Preferowano też te
wersje, które dowartościowują Świętego Józefa
i jego czystość przypisują świętości a nie byciu drżącym staruszkiem.
Wyeliminowano fragmenty o tym, jakoby Pan Jezusek na sianeczku tytoń sobie palił,
piwo kwartami pił
albo ze żłóbka na panienki wyskakiwał, jako że ostatecznie Pan Jezus przeszedł przez ziemię bez grzechu.
Odstąpiono też od modernistycznych modyfikacji wymazujących
powiązanie między grzechem Adama a przyjściem Chrystusa
(przywrócono "cztery tysiące lat wyglądany").
Redaktor nie jest specjalistą od historii kolęd, ale ma wrażenie, że
dokonane wybory czynią teksty bliższymi pierwotnej intencji ich autorów,
choć z drugiej strony prawdą jest, że
przynajmniej niektóre kolędy mają de facto wielu autorów,
którzy tworzyli poszczególne zwrotki na przestrzeni wieków.