XVI Ogólnopolskie Spotkanie Małżeństw, Które Miały Wesela Bezalkoholowe, 29.7.-1.8.2010 rP
Wesele Wesel Miejsce Piastowe 2010

Święty Jan z Dukli - życiorys

XVI Ogólnopolskie Spotkanie Małżeństw, Które Miały Wesele Bezalkoholowe Wesele Wesel 2010 odbyło się na terenie Archidiecezji Przemyskiej, znaczonej stopami wielu polskich Świętych, do których należy także Świety Jan z Dukli.

Miejsce urodzenia i dzieciństwo

Na południu Polski, w malowniczym zakątku Podkarpacia, na szlaku handlowym polsko - węgierskim, u podnóża Góry Cergowej, leży małe miasteczko Dukla. W nim około 1414 roku urodził się Jan. Ojciec i matka byli katolikami. Chrzest św. przyjął w parafialnym kościele w Dukli. Był zdolnym chłopcem ciekawym świata i ludzi. Widział to ksiądz proboszcz i zapewne to on doradził rodzicom, aby Janka dalej uczyli.

Życie pustelnicze

Po kilku latach powrócił do rodzinnego miasta. Nikt z mieszkańców Dukli nie rozpoznał w młodzieńcu dawnego Jasia. Nie miał i on ochoty nikomu się przedstawiać. Miał już ułożony plan dalszego życia. Postanowił zostać pustelnikiem. Wśród mieszkańców Dukli z dawna krążyła opowieść o sławnym św. Andrzeju Świeradzie- pustelniku znad Dunaju. Jan pragnął całkowicie oddać się Bogu. Nawet nie wstąpił zobaczyć rodziców, chociaż serce na pewno mu się rwało do nich. Przezwyciężył te synowskie uczucia i udał się nad rzekę Zaśpit. Tu, w gęstwinie leśnej urządził sobie pustelnię. Całe dnie spędzał na modlitwie i rozmyślaniu o Bogu.

Nie miał jednak spokoju. Okoliczni pasterze bardzo często go nachodziłi. Aby się od nich uwolnić, Jan przeniósł się w głąb puszczy pod Górę Cergową. Gdy już trzeci rok dobiegał tego pustelniczego życia, zaczęły się w nim rodzić wątpliwości, czy to jego życie doprowadzi go do zbawienia?

Życie we wspólnocie zakonnej Braci Mniejszych Konwentualnych

Postanowił wstąpić do zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krośnie.

W Krośnie odbył nowicjat i ukończył potrzebne studia teologiczne. Następnie przyjął święcenia kapłańskie. Musiał być zdolnym klerykiem, skoro został kapłanem, bo nie pochodził z zamożnego rodu nie miał też za sobą bogatych i wpływowych protektorów.

W klasztorze poznał Regułę św. Franciszka, jego Testament i Żywot. Całym sercem pokochał Biedaczynę z Asyżu i zapragną Go we wszystkim naśladować. Za Jego przykładem rozmyślał o Męce Chrystusa Pana. Również miał gorące nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny. Był przez wszystkich braci lubiany. Szybko dostrzegli jego cnoty i roztropność.

Niedługo potem wybrano go na przełożonego krośnieńskiego konwentu. A że bardzo dobrze ten urząd sprawował świadczy fakt, iż przez kilka kolejnych kadencji ponownie go na gwardiana wybierali. Z Krosna przeniesiono Jana do Lwowa. W klasztorze franciszkańskim Św. Ducha powołano go na stanowisko gwardiana. I znów, tak jak w Krośnie, był nim przez kilka kadencji. Przez cały czas doskonalił swoją duszę i wzrastał w świętości; musieli widzieć to dobrze bracia zakonni, bo został wybrany na urząd kustosza kustodii ruskiej.

Tę wielce odpowiedzialną funkcję pełnił w latach 1443-1461. W 1461 roku Jan z Dukli został mianowany na niemieckiego kaznodzieję we Lwowie. Urząd ten sprawował w kościele szpitalnym Św. Ducha. Oprócz tych funkcji spełniał szereg innych czynności. Był cenionym spowiednikiem i przewodnikiem duchowym wielu penitentów. Z ochotą pomagał braciom w kuchni i ogrodzie. Najwięcej czasu poświęcał jednak modlitwie. Modlił się razem z braćmi w chórze zakonnym, a nocami w samotności trwał na modlitwie i kontemplacji. Wzrastając duchowo z roku na rok stawiał sobie coraz większe wymagania. Nie odpowiadała mu interpretacja braci konwentualnych-łagodna i łatwa. Słyszał o św. Janie Kapistranie, reformatorze, który w Krakowie założył pierwszy klasztor pod wezwaniem św. Bernarda ze Sieny, twórcy nowej gałęzi franciszkańskiej. Gdy został ufundowany bernardyński klasztor na Halickim Przedmieściu we Lwowie pod wezwaniem św. Andrzeja, Jan z Dukli bardzo się nim zainteresował. Podobał mu się ten odrodzony franciszkański duch, sięgający do pierwotnej Reguły św. Franciszka i przestrzegającej ściśle ubóstwa.

Życie we wspólnocie zakonnej Bernardynów

Po 25 latach pobytu u braci konwentualnych postanowił przejść do zakonu bernardynów. Dobrze się złożyło, bo akurat oba franciszkańskie zakony miały jeszcze wtedy jednego prowincjała. Wykorzystał Jan dogodny moment i w obecności gości podszedł do prowincjała,o, Mikołaja Stryczka z zapytaniem czy pozwoli mu pójść do braci bernardynów. Ojciec prowincjał zrozumiał, że chodzi tu o odwiedziny i z ochotą na nie przyzwolił, a Jan jeszcze z większą radością do bernardyńskiej braci pospieszył. Jan z Dukli u ojców bernardynów nie pełnił wyróżniających funkcji, a zapewne dla tego, że już żadnych zaszczytów nie pragnął. Gdy zakonnicy spali, on czuwał w nocy, kontemplując Boga. A gdy w podeszłym wieku w czasie wspólnych modlitw morzył go sen, wychodził z ławki i modlił się, spacerując w chórze. Także, gdy stracił wzrok, nie przestał głosić kazań. Uczył się ich na pamięć od innych braci. Był niezmordowanym spowiednikiem i wspaniałym przewodnikiem duchowym. Głosił kazania do prawosławnych Rusinów i monofizyckich Ormian.

Śmierć i kult

29 września 1484 roku, w święto Michała Archanioła, Jan z Dukli zaopatrzony świętymi olejami, po odmówieniu z braćmi psalmów pokutnych, zasnął w Panu. Na pogrzeb przybył cały Lwów i nie tylko. Żegnano Jana z wielkim żalem, ale w dzień pogrzebu zamiast modlić się za Jego duszę, modlono się do Niego. Od pierwszego dnia grób był licznie nawiedzany przez czcicieli, którzy za Jego pośrednictwem doznawali łask uzdrowienia.

Już w roku 1486 mieszkanka lwowska Jadwiga Orłowska, niewidoma od dziesięciu lat, penitentka Jana, przy Jego grobie odzyskała wzrok. Jeszcze większym cudem było w 1486 roku wskrzeszenie szlachcianki Anny Zawadowskiej. Te dwa cuda spowodowały napływ pielgrzymów i wielki wzrost Jego kultu. Oprócz grobu, pozostały po Janie rzeczy, które za życia używał: habit, ornat, stuła, manipularz i kielich mszalny. Czciciele wierzyli, że i one posiadają moc uzdrawiającą.

Ojciec prowincjał Jan Komorowski, wielki czciciel i pierwszy hagiograf Jana spisał aż 330 cudów. O cudach i kulcie Jana z Dukli było głośno nie tylko w Polsce, na Rusi i Litwie, ale i poza ich granicami. Sława świętości Dukana dotarła do Rzymu. Bracia bernardyni rozpoczęli u Stolicy Apostolskiej starania o wyniesienie Jana z Dukli na ołtarze.

Beatyfikacja

Sprawę doprowadził do końca dopiero papież Klemens XII i 21 stycznia 1733 roku zaliczył Jana z Dukli w poczet błogosławionych. 5 września 1739 roku bł. Jan został ogłoszony patronem Korony i Litwy, ustalając święto na pierwszą niedzielę po oktawie Świętych Piotra i Pawła. Myślano o kanonizacji i zaraz po beatyfikacji rozpoczęto starania u Stolicy Apostolskiej. Niestety, całe to pomyślne postępowanie przerwał I rozbiór Polski, a potem następne. Polska utraciła swój byt polityczny. Sprawa kanonizacji została odsunięta na dalszy plan.

Wieść o ogłoszeniu Jana błogosławionym dotarła do rodzinnego miasta-Dukli. Diecezja przemyska obrała Go sobie za swojego patrona. Ojciec prowincjał w 1733 roku rozpoczął starania, aby w rodzinnym mieście Błogosławionego stanął kościół i klasztor oo. Bernardynów pod Jego wezwaniem. Właściciel Dukli, marszałek Józef Mniszech pod zabudowę dał 15 morgów pola, znaleźli się również inni dobrodzieje. W 1761 roku bernardyni rozpoczęli murowaną budowlę. Relikwię –ramię błogosławionego Jana przywieziono ze Lwowa w 1770 roku. Została ona umieszczona na ołtarzu bł. Jana w kunsztownym wykutym w srebrze barokowym relikwiarzu. Dzięki Amelii Mniszchowej, drugiej żony Jerzego, zbudowano „ na Puszczy” okazałą gotycką kaplicę, której poświęcenie odbyło się w sierpniu 1769 roku.

„Na Puszczy” czerpano wodę ze źródełka, która posiadała moc uzdrawiającą. W Komborni jest źródełko, przy, którym wybudowano kapliczkę z figurą św. Jana. Legenda głosi, jak to Jan, będąc jeszcze u braci konwentualnych, szedł z Krosna do Lwowa przez Kombornię. Odpoczął przy źródełku na przysiółku-Kretówki. Stamtąd go zabrały anioły i poniosły do Lwowa. Widzieli go komborscy żniwiarze, którym Jan błogosławił z wysoka.

Wielkim kultem do BŁ. Jana odznaczał się dziedzic Miejsca Piastowego –Trzecieski to on na początku XX wieku ufundował i umieścił na murze oo. franciszkanów w Krośnie marmurową tablicę z napisem: „ Tu mieszkał Bł. Jan Dukli”

Jednak największy jego rozkwit przypadł na koniec XIX wieku, kiedy to do Miejsca Piastowego przybył ksiądz Bronisław Markiewicz. Od momentu założenia Zakładu Wychowania Młodzieży(1892). Ksiądz Markiewicz każdego roku dla parafian i młodzieży organizował do Dukli piesze pielgrzymki. Jako doskonały wychowawca i gorący patriota ukazywał młodzieży postacie wielkich polskich mężów i świętych.

Proces kanonizacyjny

Zarząd prowincji oo. bernardynów 23 sierpnia 1947roku wniósł sprawę kanonizacji bł. Jana z Dukli do Stolicy Apostolskiej. Podstawą do wniesienia prośby był cud w 1941roku. Lwowiaka Anna Maksymiak, cierpiąca na bezwład nóg, za przyczyną bł. Jana z Dukli odzyskała władzę w chorych nogach. Do prowadzenia sprawy kanonizacji wyznaczono arcybiskupa Eugeniusza Baziaka.

Kongregacja kardynałów i biskupów 21 czerwca 1994 roku uznała heroiczność cnót bł. Jana, a Stolica Apostolska wydała dekret w obecności Ojca Świętego, Jana Pawłami i dnia 2 lipca 1994 podała do wiadomości. Cała archidiecezja przemyska przystąpiła do przygotowań kanonizacyjnych. Ufundowano w Dukli wspaniały pomnik, przedstawiający krzyż i stojące pod nim dwie postacie: bł. Jana z Dukli i Ojca Świętego Jana Pawła II.

9 czerwca 1997, nadszedł długo oczekiwany dzień, na lotnisku w Łężanach wylądował śmigłowiec, którym przyleciał Ojciec Święty Jan Paweł II. Noc z 9 na 10 czerwca spędził w Klasztorze oo. bernardynów w Dukli, aby nazajutrz w Krośnie w trakcie Eucharystii ogłosić całemu światu Jana z Dukli Świętym.

Źródła

opracowanie na podstawie publikacji: „Święty Jan z Dukli naśladowca św. Franciszka z Asyżu” Jadwiga Nowak, Chemigrafia-Krosno1997


Święci i błogosławieni na stronach Wesela Wesel

  1. Święty Ojciec Święty Jan Paweł II,
  2. Święty ojciec Maksymilian Kolbe
  3. Święty ks. arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński
  4. Święty ks. arcybiskup Józef Bilczewski
  5. Święty ks. biskup Stanisław ze Szczepanowa
  6. Święty ks. biskup Józef Pelczar
  7. Swięty ksiądz Jan z Dukli
  8. Święty brat Albert Chmielowski
  9. Święty ojciec Stanisław Papczyński
  10. Błogosławiony ks. Prymas Stafan Kardynał Wyszyński
  11. Błogosławiona Karolina Kózowna
  12. Błogosławiony ksiądz Bronisław Markiewicz
  13. Błogosławiony ksiądz Michał Sopoćko,
  14. Sługa Boża siostra Matka Anna Kaworek,
  15. Błogosławiony ks. Józef Czempiel
  16. Błogosławiony Ks. Władysław Findysz
  17. Błogosławiony Ks. Ignacy Kłopotowski
  18. Błogosławiony ojciec Honorat Koźmiński
  19. Błogosławiony brat Fidelis Chojnacki
  20. Błogosławiony ks. Wincenty Frelichowski
  21. 21 Świętych i Błogosławionych, których relikwie towarzyszyły nam w Krynicy
  22. Patronowie według chorób


    Zobacz też:
  23. Intronizacja Chrystusa Króla
  24. NMP Królowa Polski